Bạn có bao giờ thắc mắc vì sao trẻ sơ sinh lại có những phản xạ kỳ lạ như mút tay, giật mình hay cười một mình? Người xưa lý giải rằng đó là do các bà mụ đang dạy dỗ các bé, thật sự có đúng như vậy? Để làm rõ điều này, sau đây hãy cùng Đồ Bầu Belly tìm hiểu về 12 bà mụ dạy trẻ sơ sinh và ý nghĩa trong văn hoá dân gian Việt Nam trong bài viết dưới đây nhé?
12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh là gì?
Trong văn hóa dân gian Việt Nam, 12 bà mụ dạy trẻ sơ sinh được người xưa tin rằng có nhiệm vụ chăm sóc và dạy dỗ trẻ sơ sinh ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Mỗi bà mụ sẽ có 1 vai trò dạy trẻ sơ sinh khác nhau. Bên cạnh đó cũng đã có rất nhiều câu chuyện khác nhau về 12 bà mụ dạy trẻ sơ sinh.
Tuy nhiên, niềm tin vào 12 bà mụ dạy trẻ sơ sinh vẫn tồn tại và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một nét đẹp văn hóa của người Việt. Sau đây, hãy cùng Đồ Bầu Belly tìm hiều kỹ hơn về 12 bà mụ dạy trẻ sơ sinh nhé.
Đọc thêm: 12 điều đại kỵ đối với trẻ sơ sinh nhất định phải biết
Những câu chuyện về 12 bà mụ dạy trẻ sơ sinh
Theo truyền thuyết, 12 bà mụ là những vị tiên trên thiên đình, được Ngọc Hoàng giao nhiệm vụ giúp con người “nặn” hình hài và ban tặng những đức tính tốt đẹp cho trẻ nhỏ.
Mỗi bà mụ có một nhiệm vụ riêng trong việc chăm sóc và dạy dỗ trẻ sơ sinh, tượng trưng cho các giai đoạn phát triển đầu đời. Các bà mụ dạy trẻ biết cười, nói, đi, và sử dụng đôi tay để cầm nắm, khám phá thế giới xung quanh. Họ còn giúp trẻ hình thành những cảm xúc đầu tiên, như sự vui vẻ, yêu thương và kết nối với mọi người.
Vai trò lần lượt của 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh
Bà Mụ Trần Tứ Nương có vai trò nặn đầu cho trẻ, giúp trẻ có một cái đầu cân đối và khoẻ mạnh, là nền tảng cho sự phát triển trí óc sau này của trẻ.
Bà Mụ Trần Tứ Nhi có vai trò nặn mắt cho trẻ, giúp trẻ có đôi mắt sáng, có thể khám phá thế giới xung quanh.
Bà Mụ Lý Đại Nương là bà mụ sẽ nặn mũi cho trẻ, dưới bàn tay của Bà Mụ, bé sẽ có chiếc mũi thanh thoát, đẹp đẽ và cân đối giúp trẻ hít thở một cách dễ dàng.
Bà Mụ Lý Đại Nhi có vai trò nặn miệng cho trẻ, giúp trẻ có thể ăn uống một cách khoẻ mạnh và có nụ cười rạng rỡ.
Bà Mụ Trương Quý Nương có vai trò nặn tai cho trẻ, giúp trẻ có thể lắng nghe mọi âm thanh và học hỏi.
Bà Mụ Trương Quý Nhi có vai trò nặn chân tay cho trẻ. Bà Mụ sẽ nặn ra những bàn tay khéo léo và đôi chân vững vàng, giúp trẻ vận động một cách linh hoạt.
Bà Mụ Lê Lục Nương sẽ là người dạy trẻ cười, nụ cười sẽ giúp trẻ bộc lộ được cảm xúc của mình với những người xung quanh.
Bà Mụ Lê Lục Nhi là người có vai trò dạy trẻ nói. Trẻ biết nói là một điều vô cùng quan trọng, việc trẻ có thể nói lưu loát và giúp trẻ dễ dàng giao tiếp với mọi người hơn.
Bà Mụ Nguyễn Tam Nương là bà mụ dạy trẻ đi. Bà Mụ sẽ giúp trẻ học cách bước đi vững trãi, là khởi đầu để trẻ có những cuộc hành trình của mình sau này.
Bà Mụ Nguyễn Tam Nhi sẽ dạy trẻ ăn uống, Bà Mụ sẽ giúp trẻ ăn uống đúng cách. Từ đó, trẻ sẽ có thể phát triển một cách toàn diện từ thể chất đến trí tuệ.
Bà Mụ Đặng Tứ Nương là bà mụ dạy trẻ ngủ. Giấc ngủ cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Do đó, Bà Mụ sẽ giúp trẻ có một giấc ngủ ngon để trẻ có thể lớn lên khoẻ mạnh.
Bà Mụ Đặng Tứ Nhi là bà mụ sẽ dạy cho trẻ cách sống hòa đồng. Đây là điều vô cùng qua trọng, để trẻ hình thành nhân cách, học cách yêu thương, chia sẻ với tất cả mọi người
Lễ cúng 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh
Lễ cúng 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh là một nghi lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa dân gian Việt Nam, thường được tổ chức khi trẻ đầy tháng, đầy năm (thôi nôi) hoặc trong các dịp đặc biệt. Lễ này không chỉ nhằm tạ ơn 12 bà mụ đã tạo hình và dạy dỗ trẻ trong những ngày đầu đời mà còn cầu mong các bà tiếp tục phù hộ để trẻ khỏe mạnh, ngoan ngoãn và gặp nhiều may mắn.
Tại sao lại có lễ cúng 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh
Lễ cúng thể hiện lòng biết ơn của gia đình đối với 12 bà mụ – những vị thần có nhiệm vụ “nặn” hình hài và dạy trẻ các kỹ năng sống cơ bản như cười, nói, đi, và cầm nắm. Đồng thời, đây cũng là dịp để gia đình cầu xin sự che chở và bảo vệ cho trẻ, mong trẻ lớn lên bình an, thông minh và hiếu thảo.
Chuẩn bị lễ vật cúng 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh
- 12 phần lễ nhỏ: Mỗi phần tượng trưng cho một bà mụ, gồm chè, xôi, bánh kẹo, hoặc hoa quả.
- Một phần lễ lớn: Dùng để cúng bà Chúa (bà Mụ lớn) với các món ăn mặn như gà luộc, xôi, hoặc thịt heo.
- Các món khác: Hương, đèn, nước, hoa tươi, trầu cau và giấy tiền vàng mã.
Ngoài ra, đồ chơi trẻ em hoặc quần áo mới cũng được đặt lên mâm lễ để cầu mong trẻ nhận được sự yêu thương và đầy đủ.
Nghi thức cúng 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh
Lễ cúng thường được thực hiện vào buổi sáng sớm hoặc tối, do người lớn tuổi hoặc gia chủ trong gia đình thực hiện. Người cúng thắp nhang, khấn vái và đọc lời cảm tạ 12 bà mụ, cầu mong các bà phù hộ cho đứa trẻ. Sau khi cúng xong, gia đình hạ lễ, chia phần đồ ăn cho người thân, hàng xóm để lan tỏa phúc lành.
Kết luận
Truyền thuyết về 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh không chỉ đơn thuần là những câu chuyện dân gian mà còn mang giá trị giáo dục sâu sắc. Qua đó, cha mẹ được nhắc nhở về tầm quan trọng của việc chăm sóc, nuôi dạy con cái.
Trên đây là những chia sẻ của Đồ Bầu Belly về 12 Bà Mụ dạy trẻ sơ sinh và ý nghĩa trong văn hóa dân gian Việt Nam. Hy vọng với những thông tin hữu ích này, mẹ bầu sẽ hiểu hơn về những tập tục trong văn hoá dân gian Việt Nam.